Γιατί ο Ζακ δεν έχει πεθάνει

Διάβασα το κείμενο που ακολουθεί τη μέρα που έμαθα για τον θάνατο του Ζακ Φρέσκο, ένιωσα πως με εκφράζει και ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας, ειδικά με όσους από εσάς έχετε αυτές τις μέρες παρόμοια συναισθήματα.
Επιπλέον, νομίζω ότι εξηγεί πολύ ωραία τι εννοούμε επί της ουσίας (όσοι από εμάς δεν πιστεύουμε στη μετά θάνατον ζωή) όταν λέμε πως ο χι ή ο ψι άνθρωπος “ζει ακόμα”.
Ευχαριστώ πολύ τον Σίμο για την άμεση μετάφραση του κειμένου από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα.

Από τότε που έμαθα για τον Ζακ και το Venus Project, είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου πως αυτή η μέρα θα έρθει. Θα μάθαινα πως ο Ζακ πέθανε. Αυτή η μέρα ήρθε και με πάγωσε, παρότι ήταν μία είδηση η οποία δε μου προκάλεσε εντύπωση, αν αναλογιστούμε την ηλικία του Ζακ.

Λίγη προϊστορία:
Έμαθα για τον Ζακ και το Venus Project γύρω στο 2006 (νομίζω ήταν το ντοκιμαντέρ “Future by Design“) και η πρώτη μου αντίδραση (τη θυμάμαι πολύ καθαρά) ήταν: «Ουάου, αυτός ο μπάρμπας είναι ακριβώς σαν εμένα». Ο τρόπος που μιλούσε, αυτά για τα οποία μιλούσε, όλα ήταν τόσο «σαν εμένα». Έτσι ένιωσα. Αλλά, μετά, ξέχασα και αυτόν και το Venus Project. Τον ανακάλυψα πάλι στο Zeitgeist Addendum, μερικά χρόνια αργότερα, οπότε και πέρασα σε μια φάση εντατικής παρακολούθησης/ακρόασης/ανάγνωσης, σχετικά μ’ αυτόν και το Venus Project. Χωρίς υπερβολή, εκείνη την εποχή, ένιωσα πως ήταν ο μοναδικός άνθρωπος τον οποίο θα μπορούσα να έχω σε υπόληψη. Ποτέ δεν είχα, στην πραγματικότητα, «πρότυπα» ή ανθρώπους σε εκτίμηση, αλλά πάντα μου κέντριζαν το ενδιαφέρον οι ιδέες. Λοιπόν, με τον Ζακ ήταν κάπως διαφορετικά, γιατί φαινόταν πως έχει τόσο κοφτερό μυαλό και δεν έδινε δεκάρα για το κατεστημένο ή για το τι πιστεύουν οι άνθρωποι. Είχα συναντήσει ανθρώπους οι οποίοι κατέκριναν τον κόσμο που ζούμε, αλλά ποτέ δεν προχωρούσαν τη σκέψη τους αρκετά και αυτό με έκανε να νιώθω μεγάλη απογοήτευση. Ο Ζακ όμως το έκανε. «Ξέσκιζε» το νομισματικό σύστημα και τις ανθρώπινες αξίες. Τον αγάπησα. Κατά κάποιον τρόπο, επιβεβαίωνε την κοσμοθεωρία μου.

Αυτό είναι ένα άρθρο μου, το οποίο ανάρτησα το 2010, στο προσωπικό μου blog, σχετικά μ’ αυτόν – http://www.teoretic.com/?p=12250 (είναι στα ρουμάνικα) και ανέφερα τη δουλειά του πολλές φορές στο blog μου.

Με ενέπνευσε να δημιουργήσω το ντοκιμαντέρ TROM, επειδή ασχολούνταν με τις λύσεις και μου άρεσε αυτός ο τρόπος προσέγγισης. Ένα μεγάλο κομμάτι του ντοκιμαντέρ TROM βασίζεται στη δουλειά του και περιστρέφεται γύρω από βίντεο και ηχητικά αποσπάσματα ομιλιών του. Εκείνη την εποχή, ονειρευόμουν να τον γνωρίσω και να μιλήσω μαζί του.

Αργότερα, αφού έκανα το TROM, κατέληξα να συνεργάζομαι με το Venus Project και να μιλάω εμμέσως μαζί του, μέσω των άρθρων μου για το περιοδικό του Venus Project, τα οποία διάβαζε και έλεγχε. Δεν άλλαξε η άποψή μου για τον Ζακ, μόνο ο ενθουσιασμός μου, όταν ωρίμασα και συνειδητοποίησα πως ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από κάθε άνθρωπο και πως, εκεί έξω, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δουλεύουν σκληρά, με φανταστικές ιδέες. Έτσι, αμφισβήτησα τις απόψεις του Ζακ, κάτι το οποίο δεν μπορούσα να κάνω πριν, γιατί ο ενθουσιασμός με τύφλωνε. Περιέργως, ακόμη και αντιμετωπίζοντας τον Ζακ με κριτική σκέψη, ακόμη βρίσκω τη δουλειά του και την άποψή του για τον κόσμο βάσιμη και σημαντική. Μπορεί να διαφωνώ ελαφρώς μαζί του σε σημεία (ίσως), αλλά πιστεύω πως αυτό που δημιούργησε είναι υπέροχο. Είναι μια κοσμοθεωρία επεξηγημένη με πολύ απλό τρόπο, την οποία μπορεί να κατανοήσει ο καθένας.

Βλέπετε, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με παρόμοιες ιδέες (κατά κάποιον τρόπο), σχετικά με το μέλλον, αλλά ο Ζακ κατάφερε να αναδείξει αυτό το όραμα, μέσω των σχεδίων του. Αυτό, πιστεύω, ήταν που έκανε το Venus Project δημοφιλές, επειδή οι άνθρωποι μπορούσαν να δουν πώς θα είναι ένας τέτοιος κόσμος. Κι επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο περνούσε το μήνυμα είχε μια εξαιρετική γοητεία και διέθετε χάρισμα. Ήξερε πώς να το περάσει. Ίσως, αυτό είναι που θα λείψει περισσότερο από τον Ζακ.

Όμως έγραψα: «Γιατί ο Ζακ δεν έχει πεθάνει».
Λοιπόν, περιέργως, αυτός ήταν ο τίτλος ενός εγγράφου στο google, το οποίο είχα φτιάξει πριν 2 χρόνια, όσο διαχειριζόμουν ακόμη το περιοδικό του Venus Project, επειδή ήξερα πως αυτή η μέρα θα έρθει και σκέφτηκα πως θα έκανα ένα άρθρο γι’αυτό το θέμα στο περιοδικό.

Δεν έκανα ποτέ αυτό το άρθρο, φυσικά, αλλά τώρα που ήρθε αυτή η στιγμή και δε συνεργάζομαι με το Venus Project, θα κάνω μία συντομότερη εκδοχή του άρθρου εδώ, στο blog μου. Το όνομα του άρθρου επιλέχθηκε ώστε να αναδείξει κάτι το οποίο ο κόσμος ίσως δεν έχει κατανοήσει.

Εξηγώ εν συντομία:
Μία καλοκαιρινή μέρα, όταν ήμουν περίπου 12 ετών, παρατήρησα κάτι που μ’ έκανε να ανατριχιάσω. Παρατήρησα ότι γελούσα ακριβώς όπως ένα «cool παιδί», το οποίο είχε έρθει στην πόλη μας για διακοπές. Αυτό για εσάς μπορεί να μη σημαίνει τίποτα, αλλά για μένα ήταν εξαιρετικά τρομακτικό το να συνειδητοποιήσω πως αντέγραφα αυτό το στιλ γέλιου, χωρίς να το έχω καταλάβει. Μετά, κατά κάποιον τρόπο, μου έγινε εμμονή να παρατηρώ την αντιγραφή της συμπεριφοράς άλλων ανθρώπων και έδινα ιδιαίτερη προσοχή σ’ αυτό. Το παρατηρούσα στους άλλους, το παρατηρούσα στον εαυτό μου. Παρατηρούσα άλλους να αντιγράφουν εμένα, επίσης. Δεν είχε να κάνει μόνο με εκφράσεις του προσώπου και τέτοια, αλλά και με ιδέες και τρόπους σκέψης. Αργότερα, αφού νωρίτερα μπήκε για τα καλά ο Ζακ στη ζωή μου, παρατήρησα πως, ακούσια, αντέγραψα κάποιες από τις ιδέες και τα «τικ» της ομιλίας ή τους τρόπους έκφρασής του, καθώς εξηγούσα ή έγραφα σε άλλους σχετικά με τον κόσμο, το νομισματικό σύστημα, τις ανθρώπινες αξίες. Ένα κομμάτι του Ζακ ήταν κομμάτι μου. Σαν να ανέπνεε ένα μικροσκοπικό φάντασμα από μέσα μου. Αυτό δεν είναι υπερβολικό, αν σκεφτείτε πως αυτό που είμαστε είναι ένας συνδυασμός από ιδέες. Και παρόμοιες ιδέες (κοσμοθεωρίες) σε διαφορετικά μυαλά, μας κάνουν περισσότερο σαν ένα μυαλό. Αν το 90% του μυαλού του Ζακ είχε να κάνει με το να εξηγήσει γιατί το νομισματικό σύστημα είναι η αιτία των περισσότερων προβλημάτων και πώς μία παγκόσμια κοινωνία, βασισμένη στην αφθονία μπορεί να το διορθώσει αυτό και αν, τουλάχιστον, το μισό σου μυαλό είναι αφιερωμένο σ’ αυτό, τότε είσαι κομμάτι του Ζακ Φρέσκο και ο Φρέσκο κομμάτι σου. Και δεν έχει να κάνει μόνο με τον Ζακ. Αυτό λειτουργεί αμφίδρομα. Και ο Ζακ αντέγραψε πληροφορίες από άλλους, οπότε ένα κομμάτι από άλλους έζησε επίσης μέσω του Ζακ.

Κάτι συναρπαστικό που μπορείς να συνειδητοποιήσεις για τους ανθρώπους, είναι πως πρόκειται για μεταφορείς ιδεών. Έχω αυτή τη στιγμή ψηφιακές φωτογραφίες και βίντεο, από το 2003, στον σκληρό δίσκο μου. Μετακινήθηκαν από έναν σκληρό δίσκο σε άλλον – μεγάλοι σκληροί δίσκοι, δίσκοι SSD, USB sticks, CD και DVD – αλλά παραμένουν τα ίδια. Αυτό που μετακινήθηκε ήταν η πληροφορία. Οι σκληροί δίσκοι, τα CD/DVD έχουν όλα χαθεί. Η πληροφορία παρέμεινε. Σίγουρα, οι άνθρωποι είναι κάτι περισσότερο από σκληρούς δίσκους και DVD: έχουν συναισθήματα, σχέσεις, προσδοκίες, στόχους, ενδιαφέροντα, που είναι μοναδικά για τον καθένα. Αλλά, όταν πρόκειται για ιδέες – όπως, για παράδειγμα, τις ιδέες που είχε ο Ζακ – τότε, πράγματι, είναι σαν εκείνες τις φωτογραφίες και τα βίντεο, που μετακίνησα από τον έναν σκληρό δίσκο στον άλλο.

Συνεπώς, όσο κλισέ ή παράξενο κι αν ακούγεται, ο Ζακ δεν έχει πεθάνει ολοκληρωτικά. Ζει μέσα από εμένα, εσένα και τόσους άλλους εκεί έξω. Η ερώτηση είναι, πόση από την πληροφορία «αντέγραψες στον σκληρό σου», από αυτόν και σε τι βαθμό έχεις το κίνητρο να κάνεις τους άλλους να την «αντιγράψουν στους δικούς τους σκληρούς δίσκους»;

Αλλά, μετά, προσπάθησε να καταλάβεις πως αυτό είναι κάτι που ξεπερνά έναν άνθρωπο, ή μια χούφτα ανθρώπους. Αν, πράγματι, προσποιείσαι πως καταλαβαίνεις πώς λειτουργεί ο κόσμος και τι μπορούμε να κάνουμε για να τον αλλάξουμε, τότε θα εγκαταστήσεις ένα τοίχος προστασίας στο σύστημά σου και θα επανεξετάσεις το υλικό το οποίο αντέγραψες στον σκληρό δίσκο σου (αλλάζεις, μετακινείς, βελτιώνεις). Ο Ζακ και ο καθένας εκεί έξω, δεν μπορεί να διατηρήσει τις πληροφορίες σαν ένα cd. Οι πληροφορίες τους μεταβάλλονται, επίσης. Οι πληροφορίες στα κεφάλια μας μεταβάλλονται διαρκώς. Μα αν πραγματικά θέλεις να είσαι αθάνατος, φρόντισε οι πληροφορίες που έχεις στο μυαλό σου να έχουν τόση αξία, ώστε να αναγκάσουν τους άλλους να τις αντιγράψουν περαιτέρω και να είναι ανθεκτικές σε τείχη προστασίας και μεγάλες επεξεργασίες (αλλαγές, μετακινήσεις, βελτιώσεις), ανά τον χρόνο. Οι ιδέες του Αϊνστάιν είναι τέτοιες, που παρέμειναν μαζί μας μέχρι και τώρα. Ήταν βάσιμες και ισχυρές. Τείχη προστασίας και επεξεργασίες είχαν μικρή επίδραση στις ιδέες του για τη σχετικότητα. Οποιοδήποτε ποσοστό από την επιστημονική δουλειά του περιείχε το μυαλό του Αϊνστάιν, αντιγράφηκε από το μυαλό πολλών ανθρώπων και ακόμη μεταφέρεται. Εγώ έχω λίγο από Αϊνστάιν, άλλοι έχουν πολύ περισσότερο. Ίσως να έχω λίγο περισσότερο από Ζακ Φρέσκο, αλλά αυτοί οι δύο άνθρωποι έχουν επίσης λίγο από άλλους ανθρώπους. Κι έτσι, όλοι είμαστε μία σούπα από άλλους, ένα μείγμα το οποίο μεταλλάσσεται, σχεδόν σαν ένα πλάσμα χωρίς σωματική υπόσταση.

Αν ο Ζακ ήταν ένα ισχυρό κομμάτι δεδομένων, τότε θα ζήσει για πολύ καιρό. Οι καλές και επαληθεύσιμες ιδέες αντέχουν στον χρόνο.

Ποτέ δεν ήθελα μία φωτογραφία με τον Ζακ ή ένα υπογεγραμμένο βιβλίο, ή οτιδήποτε τέτοιο, γιατί συνειδητοποίησα πως, αν θέλω κάτι από αυτόν, μπορώ να το αντιγράψω απλώς στο μυαλό μου. Ευτυχώς, δεν υπάρχει θέμα πνευματικών δικαιωμάτων σ’ αυτό (για την ώρα, τουλάχιστον). Είναι δωρεάν, οπότε σηκώστε πειρατική σημαία και αντιγράψτε σαν να μην υπάρχει αύριο. Ο Ζακ δεν ήταν αθλητής, τραγουδιστής, σταρ του Χόλιγουντ και τα λοιπά, ώστε να θέλω φωτογραφία μαζί του, ως απόδειξη ότι τον γνώρισα ή οτιδήποτε. Δεν ήταν του φαίνεσθε, ήταν των ιδεών, οπότε, αν ποτέ ήθελες να τον γνωρίσεις, τότε άκουσέ τον και αντίγραψέ τον στο μυαλό σου.

Και αν δεν το κάνεις για τον Ζακ, αλλά για τις ιδέες, τότε αυτές οι ιδέες μπορούν να γίνουν αθάνατες. Εάν συγχωνεύσεις αυτές τις ιδέες με πρωτότυπους τρόπους στο μυαλό σου και μετά εξαπλωθούν σε άλλα μυαλά, τότε ένα κομμάτι σου θα ζήσει πολύ περισσότερο από το σώμα σου. Είσαι ιδέες και οι ιδέες θα ζήσουν περισσότερο από εσένα.

Οπότε, αν θέλεις να ζήσεις για εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια, ή περισσότερο, ανάπτυξε το μυαλό σου, αντίγραψε ιδέες, ανακάτεψέ τα όλα μαζί στο μυαλό σου, σκέψου, εμφάνισε πρωτότυπες ιδέες, μετάδωσέ τες σε άλλους.

Αρχικό κείμενο: Tio Trom
Μετάφραση: Simos Doxakis
Επιμέλεια/εισαγωγικό κείμενο: Πολιτισμός Τύπου 1