Δέκα πράγματα που έχω μάθει μέχρι σήμερα για τον κόσμο

Μπορείτε να δείτε το κείμενο που ακολουθεί υπό μορφή βίντεο, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=873cF63ZVQU

1) Δεν υπάρχει “καλός” και “κακός”, “χαζός” και “έξυπνος” άνθρωπος, κανείς δεν είναι μόνο το ένα ή μόνο το άλλο. Αυτές οι ταμπέλες πάντα αφήνουν εκτός πολλά άλλα χαρακτηριστικά, σκοπίμως ή μη. Μας είναι απαραίτητες για να μπορούν οι φτωχές μας αισθήσεις να κατανοούν τον κόσμο, αλλά ποτέ δεν πρέπει να είναι ο απόλυτος οδηγός μας για τα πράγματα και τους ανθρώπους.

2) Κατ’επέκταση του 1), δεν είναι όλοι οι πρόσφυγες, όλοι οι φτωχοί, οι δεξιοί, οι αριστεροί, όλες οι μειονότητες, όσοι έχουν σκοτώσει, οι τραπεζίτες, βιομήχανοι, όλοι οι κρητικοί, αεκτσήδες, αμερικάνοι, μουσουλμάνοι, παπάδες κλπ “καλοί” ή “κακοί” άνθρωποι. Κι αν νομίζετε πως είναι έτσι, αυτό δεν είναι παρά δική σας φαντασίωση, ανάλογη με τις συμπάθειες και αντιπάθειές σας, ανάλογη με τις αξίες σας.

3) Δεν είναι η χώρα που γεννήθηκα η “καλύτερη” στον κόσμο. Αυτό μαθαίνουν όλοι οι άνθρωποι για τη χώρα τους. Οπότε κάτι “βρωμάει” εδώ, δε νομίζετε;

4) Δεν είμαστε ακόμα “πολιτισμένοι”, ούτε το 2017 είναι έτος που ευδοκιμεί κάποιος φοβερός και τρομερός πολιτισμός, ώστε να δικαιολογεί την απορία μας όταν λέμε: “Μα καλά εν έτει 2017 και έγινε το τάδε γεγονός;”. Δεν υπάρχει “πολιτισμένος” άνθρωπος ή κοινωνία, μόνο εξέλιξη που χαρακτηρίζουμε ανάλογα με τις αξίες μας πολιτισμένη ή μη.

5) Με τον ίδιο τρόπο δεν υπάρχουν “τέλειες” κοινωνίες, υπάρχουν μόνο κάποια πράγματα που μπορούμε να φτιάξουμε ώστε να μειώνουμε συνεχώς τον ανθρώπινο πόνο. Πρέπει να συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση no matter what. Δεν οφείλουμε να μοχθούμε για τίποτα. Δεν έχουμε κάποιο μαγικό χρέος σε μοίρα, θεότητα, οπουδήποτε. Αν γουστάρουμε και έχουμε τις έξυπνες μηχανές εκείνες που θα μας λύσουν τα χέρια, πολλοί από εμάς μπορεί (τρόπος του λέγειν) να κυλιόμαστε στα χορτάρια όλη μέρα. Κι άλλοι, εθελοντικά πάντα, θα προσφέρουν στην κοινωνία. Γιατί όχι;

6) Όλα (μα όλα!) τα πράγματα για τα οποία μιλάμε δημόσια, πολιτική, αθλητικά, οικονομικά, ιστορία, προσωπικότητες, επιστήμη κλπ, είναι πολύπλοκα κατά πολύ περισσότερο από ό,τι μπορούμε να φανταστούμε. Αυτό δε σημαίνει πως δε μπορούμε να εκφραζόμαστε για κάποια θέματα που έχουμε την αίσθηση ότι γνωρίζουμε “καλά”, απλώς το ύφος μας ας είναι λιγότερο ξερολίστικο και ειρωνικό.

7) Δε “φταίει” απαραίτητα κάτι για ένα x συμβάν (υπάρχει τεράστιο ποσοστό τυχαίων – ή έτσι μοιάζουν – γεγονότων στο σύμπαν) και κυρίως δε φταίνε οι άνθρωποι, οπότε το blame game είναι μάλλον ανούσιο. Ωστόσο το έχουμε ενσωματώσει βαθιά μέσα στον τρόπο σκέψης μας. Πάντα ψάχνουμε μετά από κάποιο συμβάν τι ή ποιος φταίει. Η μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς καταλήγει με ολοένα και περισσότερα στοιχεία πως δεν έχουμε καν την επιλογή να είμαστε κάτι πέρα από αυτό που είμαστε. Κοινώς: προσέξτε όταν εύχεστε “ψόφους” γιατί αν γεννιόσασταν με το ίδιο βιολογικό υλικό και είχατε ακριβώς τις ίδιες εμπειρίες, μάλλον θα κάνατε ακριβώς τα ίδια.

8) Η θρησκεία, οι αυτοκρατορίες και το χρήμα δεν είναι τα απόλυτα “κακά” του κόσμου μας, παρόλο που στο όνομά τους έγιναν και γίνονται απίστευτες φρικαλεότητες. Κι αυτό γιατί, παράλληλα, ένωσαν τους ανθρώπους με πάρα πολλούς τρόπους. Η αλήθεια είναι, πως σε αυτό το κομμάτι, με επηρέασε πολύ η ανάγνωση του βιβλίου “Sapiens” από τον Χαράρι, το οποίο και σας προτείνω ανεπιφύλακτα. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε ώστε να ξεφύγουμε από αυτά εντελώς, είναι να τα κάνουμε να είναι απαρχαιωμένα, δημιουργώντας διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες, με τη βοήθεια της επιστήμης και της τεχνολογίας.

9) Κάθε νόμος αποτελεί παραδοχή αδυναμίας ελέγχου της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Δε χρειαζόμαστε καλύτερους νόμους, αλλά να λύσουμε τα προβλήματα που οδηγούν στη συγκεκριμένη ανθρώπινη συμπεριφορά.

10) Πολλά από όσα ξέρω και με τα οποία λειτουργώ σαν να μην τρέχει τίποτα μπορούν να χαρακτηριστούν ως ψευδαίσθηση, γιατί δεν είναι καθόλου όπως δείχνουν.
Τα φυτά δεν μεγαλώνουν, τα πουλιά δεν τραγουδούν, τα χρώματα δεν είναι αυτό που δείχνουν, ο ήλιος δε σηκώνεται και πέφτει, το κύμα δε μεταφέρει ύλη, το χρήμα βασίζεται στην κοινή μας πίστη ότι έχει αξία ενώ είναι απλώς κομμάτια χαρτί, η Γη μοιάζει επίπεδη στο ανθρώπινο μάτι, κλπ κλπ. Δεν υπάρχει τίποτα φανταστικό που να έχει τόση μαγεία όση η πραγματικότητα.

Γράφτηκε υπό την επήρεια Fresco, Harari, Chase, Hayakawa, Harris, Dawkins.