Τι σημαίνει “απληστία”;

Πολλές φορές, όταν αναφέρω στη σελίδα “Πολιτισμός τύπου 1” στο facebook πως το εμπόριο είναι κατά τη γνώμη μου η ρίζα των περισσότερων προβλημάτων του ανθρώπου σήμερα, διαβάζω το εξής: “Δε φταίει το εμπόριο, αλλά η απληστία των ανθρώπων.”

Τι είναι όμως η απληστία;

Διαβάζω έναν ορισμό από εδώ:
“Η ιδιότητα του άπληστου, το να μην ικανοποιείται κάποιος ποτέ και να θέλει πάντα περισσότερα.”

Και κάτι πιο αναλυτικό, εδώ:
“Μετάφραση από αγγλικά – Η απληστία είναι μια ανεξέλεγκτη λαχτάρα για αύξηση στην απόκτηση ή χρήση: του υλικού κέρδους. ή κοινωνική αξία, όπως κατάσταση ή δύναμη. Η απληστία έχει αναγνωριστεί ως ανεπιθύμητη σε όλη τη γνωστή ανθρώπινη ιστορία επειδή δημιουργεί συμπεριφορά-σύγκρουση μεταξύ προσωπικών και κοινωνικών στόχων.”

Είμαι ο μόνος που όλα αυτά μου μοιάζουν τρομερά αόριστα; Μήπως ο όρος “απληστία” αποδίδεται όποτε μας κάνει κέφι και πολλές φορές εκ των υστέρων; Μπορεί κάποιος να μου δείξει κάτι “άπληστο” μέσα σε ένα εξ’ορισμού άπληστο σύστημα;

Εννοώ πως… Για μισό λεπτό! Όλοι μας από τότε που γεννιόμαστε δεν κυνηγούμε το… κάτι παραπάνω; Δεν μεγαλώνουμε σε ένα σύστημα που λειτουργεί βάσει του κέρδους; Όποιος έχει παραπάνω χρήμα, εξουσία, ακίνητη περιουσία, συνήθως δεν έχει μεγαλύτερα μέσα ώστε να επιδιώξει την ευτυχία του;

Κάποτε στην Ελλάδα δύσκολα μπορούσε κάποιος να έχει ακόμα και μία τηλεόραση. Κόστιζε πολύ. Δύσκολα έπαιρνες αμάξι. Σήμερα που έχουμε από δύο αμάξια και δύο τηλεοράσεις είμαστε “άπληστοι”..;

Αν κάποιος επιδιώξει να αγοράσει ένα σπίτι, ενώ ζει στο ενοίκιο είναι “άπληστος”;
Αν μετά θέλει κι ένα σπίτι σε κάποιο νησί; Γίνεται “άπληστος”;; Μα γιατί; Δεν βελτιώνει τη ζωή του με αυτόν τον τρόπο;
Αν ένας “πλούσιος” πάρει και ένα σπίτι στο Λονδίνο, εκτός από τη βίλα που έχει στην Εκάλη και το εξοχικό στη Νάξο, είναι “άπληστος”;
Και αυτό προχωρά και δεν έχει σταματημό.
Σε ποιο σημείο ο Bill Gates φέρεται “άπληστα”; Υπάρχει ξεκάθαρο σημείο;

Βέβαια υπάρχει και ο εκ των υστέρων “άπληστος” χαρακτηρισμός. Αν κάποιος επιδιώκει το κάτι παραπάνω και στραβοπατήσει με μια αποτυχία, λέμε μετά: “Ε, ήταν άπληστος”. Αν κάποιος έχει μεγάλη περιουσία δεν είναι “άπληστος”, είναι απλώς “πλούσιος”, “αυτοδημιούργητος” (άλλη μια λέξη που απεχθάνομαι!) και “επιτυχημένος”.

Αν παίζεις διαρκώς όλα σου τα λεφτά στο κόκκινο χρώμα μιας ρουλέτας και έρθει για 10 φορές σερί κόκκινο, κερδίζεις φοβερά χρήματα. Πού έπρεπε να σταματήσεις για να μην είσαι “άπληστος”; Ή επειδή κερδίζεις δεν τρέχει τίποτα και είσαι ΟΚ;;; Αν την εντέκατη φορά έρθει μαύρο, μάλλον ήσουν “άπληστος” που δε σταμάτησες αμέσως πιο πριν… Κάπως έτσι δεν κολλάμε την ταμπέλα “άπληστος”;

Μπορώ να επιχειρηματολογήσω πως ήταν άπληστος κάθε φορά που έπαιξε κόκκινο και να έχω πάντα δίκιο; Γιατί; Μα γιατί το ίδιο το παιχνίδι (σαν το σημερινό παιχνίδι που όλοι μας παίζουμε) είναι βουτηγμένο στην απληστία! Σαν τον Αχιλλέα που τον βούτηξε η μάνα του η Θέτιδα και έγινε αθάνατος (εκτός από τη φτέρνα, λες και μπορείς να πεθάνεις από βέλος στη φτέρνα, αλλά τελοσπάντων…) ή σαν τον Οβελίξ που έπεσε μικρός στο καζάνι με τον μαγικό ζωμό! 🙂

Πριν παίξει κάποιος το πρώτο από τα δέκα στοιχήματα, θα μπορούσα να πω:

• Μα καλά, πόσο άπληστο εκ μέρους σου; Αντί να βρεις μια δουλειά και να εργαστείς όλος ο κόσμος, πας να βγάλεις εύκολο κέρδος στη ρουλέτα ποντάροντας τα χρήματά σου;

Όταν κερδίσει την πρώτη φορά, θα μπορούσα να πω:

• Μα καλά, πόσο άπληστο εκ μέρους σου; Θες να ποντάρεις και δεύτερη φορά; Αντί να πεις: “Ήμουν τυχερός, κέρδισα μία φορά, πάω να φύγω τώρα που κερδίζω!”, πας να βγάλεις και πάλι εύκολο κέρδος”;

Και ούτω καθεξής…

Και για να το γενικεύσω, όταν για μια κατάσταση κατηγορούμε ως κοινωνία τη συμπεριφορά και τον άνθρωπο που την έχει και όχι τα βαθιά αίτια που γέννησαν τη συμπεριφορά αυτή, κάνουμε απλώς μια τρύπα στο νερό. Επιτρέπουμε την αναπαραγωγή της συμπεριφοράς από άλλους ανθρώπους. Μπορείτε να σκεφτείτε τέτοια παραδείγματα από την καθημερινότητά σας και τις ειδήσεις; Στείλτε μου email και θα σας πω αν σκεφτόμαστε τα ίδια! 🙂 Δυστυχώς μας μαθαίνουν να σκεφτόμαστε έτσι..

Κλείνοντας: φυσικά και υπάρχουν άνθρωποι που βλάπτουν με τη συμπεριφορά τους το περιβάλλον, άλλους ανθρώπους και ζώα. Μπορούμε να τους κατηγορήσουμε πως δε σεβάστηκαν συγκεκριμένους νόμους ή πως έκαναν συγκεκριμένες πράξεις που οδήγησαν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Όμως το να μιλάμε γενικά κι αόριστα για την “απληστία” τους και να ρίχνουμε αποκλειστικά και μόνο σε εκείνους το φταίξιμο, όταν ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία όσο πιο δυνατός είσαι οικονομικά, τόσο έρχονται στα πόδια σου περισσότερα προνόμια, κατά τη γνώμη μου αποτελεί υποκρισία και ξέπλυμα ενός άδικου συστήματος.

Εάν θέλουμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά των ανθρώπων, ας αλλάξουμε το περιβάλλον τους. Ας φτιάξουμε μια κοινωνία χωρίς εμπόριο. Δύσκολο να το φανταστούμε σήμερα, όμως αξίζει να το προσπαθήσουμε, με όποιον τρόπο μπορεί ο καθένας μας!